De ladder van Jacob

Wie was Pontius Pilatus?

Als katholiek spreken we talloze malen zijn naam uit in de geloofsbelijdenis wanneer we over Christus uitspreken: Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven. Als rechter van Jezus neemt hij in het Nieuwe Testament een vooraanstaande plaats in. En zelfs diegenen die weinig vertrouwd zijn met het christendom en de Bijbel beschikken vaak nog wel over het beeld van de Romeinse magistraat die zijn handen in onschuld staat te wassen of kennen diens beroemde relativistische vraag “Wat is waarheid?”.

In deze serie programma’s proberen we vragen te beantwoorden als:

· Wat kunnen we te weten komen over de historische figuur Pontius Pilatus?

· Welk beeld geven de vier evangelisten van hem?

· Bestaan er buiten het Nieuwe Testament nog andere betrouwbare historische bronnen die informatie over hem geven?

· Hoe hebben historici en latere geslachten in het algemeen over hem geoordeeld?

· Hoe manifesteert Pilatus zich in de latere verbeelding van Europese kunstenaars en literatoren?

Belangrijkste geraadpleegde literatuur:

– Flavius Josephus, De Oude Geschiedenis van de Joden Deel 3 (Amsterdam 1998)

– Philo Judaeus, Pogrom in Alexandrië/Gezantschap naar Caligula (Amsterdam 1999)

– Helen K. Bond, Pontius Pilate in History and Interpretation (Cambridge 1998)

– Aldo Schiavone, Pontius Pilate. Deciphering a Memory (New York 2017)

– Ann Wroe, Pilatus. De biografie van een verzonnen man (Amsterdam 1999)

– Ethelbert Stauffer, Christus und die Caesaren. Historische Skizzen (Hamburg 1952)

– Simon Vestdijk, De nadagen van Pilatus (Amsterdam 1989)

– Michail Boelgakov, De meester en Margarita (Amsterdam 1997)

– Maarten Tengbergen, Klassieken van de Russische Literatuur, p.414-430 (Utrecht 1991)

– Paul Maier, Pontius Pilatus (Utrecht 2013, nog gemakkelijk antiquarisch verkrijgbaar)

Muziek: Engelse zestiende-eeuwse luitmuziek door de Zweedse luitist Jakob Lindberg

UITZENDING 1: ROME

In deze uitzending bespreek ik de achtergrond van de benoeming van Pilatus in Judea. Ik vertel U over keizer Tiberius en het hoofd van de Pretoriaanse garde Seianus die waarschijnlijk beiden betrokken waren bij zijn benoeming als prefect van Judea. Ik beschrijf hoe Pilatus vanuit Italië via de Egyptische stad Alexandrië afreist naar Caesarea Maritima, zijn residentie. U krijgt een korte beschrijving van de stad. Pilatus begint zijn ambtsperiode enkele jaren voordat het openbare leven van Jezus begint.